Behandeling van aanhoudende klachten na een hersenschudding (post-commotioneel syndroom / PCS)
Deze kortdurende online (neuro)psychologische behandeling (2 intake-consulten en 10 behandelconsulten via beeldbellen) richt zich op het begrijpen waardoor de klachten na een hersenschudding in stand blijven én op handvatten voor herstel. De behandeling is evidence-based: er wordt gebruik gemaakt van de Richtlijn Aanhoudende Klachten na Licht Traumatisch Hoofd/Hersenletsel uit 2024, de NHG Standaard SOLK (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten) en wetenschappelijke onderzoeken gericht op Licht Traumatisch Hersenletsel (zie onderaan deze pagina). Dit alles komt overeen met wat tegenwoordig ook wel de 'mindbody-benadering' wordt genoemd. Dit betekent het volgende:
We gaan er in de behandeling van uit dat er bij PCS gelukkig geen sprake is van hersenschade, ondanks dat de klachten daar wel enorm op lijken. Er is wat anders aan de hand: bij allerlei feitelijk volstrekt ongevaarlijke triggers (denk aan geluid, licht, drukte, schermen, etc.) wordt telkens 'vals alarm' geslagen vanuit het angstcentrum in het diepe brein. Hierdoor worden het brein en lichaam telkens in de overlevingsstand gezet. Sommige mensen ervaren dit ook, doordat ze het gevoel hebben telkens 'aan te staan'. Dit 'valse alarm' veroorzaakt de klachten. Veel mensen worden bang voor de klachten en gaan de triggers vermijden. Dit is volgzaam, maar dit houdt de klachten op langere termijn helaas juist in stand.
De hersenschudding heeft wel de voor u merkbare aanleiding gevormd, maar we denken dat de eigenlijke oorzaak van de ontwikkeling van PCS gezocht moet worden in al jarenlang bestaande patronen in uw gedrag. Die patronen voelen voor u waarschijnlijk volstrekt prima, maar zijn feitelijk schadelijk voor uw lichaam en brein. Voorbeelden zijn de gewoonte om altijd maar door te zetten (de vechtstand), de gewoonte zaken te vermijden door jezelf altijd maar weg te cijferen of heel veel afleiding te zoeken (de vluchtstand), of de gewoonte om emoties te onderdrukken. Vaak zijn deze patronen al van jongs af aan geleerd. Deze patronen kunnen helaas schadelijk worden voor het biologische stress-systeem in het lichaam, dat steeds meer onder druk komt te staan. Dit gebeurt vaak zonder dat u dat opmerkt: u bent dan vaak nog in de veronderstelling dat het prima met u gaat. Als er dan een flinke lichamelijke trigger (zoals de hersenschudding) of een flinke emotionele trigger komt, kan het fors mis gaan. De alarmsystemen in het brein worden dan zeer actief/angstig en blijven 'vals alarm' slaan, wat de klachten laat aanhouden. Het vermijden van de triggers uit angst voor de klachten houdt de klachten helaas onnodig lang in stand.
Het is in onze behandeling essentieel dat u bereid bent om deze gedragspatronen die al langere tijd bestonden voordat de hersenschudding plaats vond, samen met ons onder ogen te zien, te begrijpen én te veranderen. Dat kan een moeizaam, pijnlijk en soms ook langdurig proces zijn, waarbij de klachten zeker niet direct verminderen. In de behandeling proberen we met u deze gedragspatronen te identificeren en u krijgt huiswerk om uw gedrag te veranderen (Cognitieve GedragsTherapie). Er wordt van u dus een zeer actieve inzet verwacht. Na ongeveer 5 behandelsessies wordt er met u geëvalueerd of het u lukt om de gedragsveranderingen te maken en of uw belastbaarheid daarmee ook vooruit gaat. Indien dat niet het geval is, dan past deze behandeling niet goed bij u. Bij een positieve evaluatie, kunnen er nog 5 sessies volgen. Wij verwachten dat u daarna zelf verder gaat met het geleerde, om zo zelf uw belastbaarheid verder te verbeteren.
De behandeling richt zich op:
- Begrijpen wat er gebeurd is in uw brein voorafgaande aan- en tijdens de hersenschudding en hoe deze combinatie zich heeft kunnen ontwikkelen tot PCS ('psycho-educatie').
- Herstel van uw activiteiten, door uw brein systematisch te trainen op taken in het dagelijkse leven ('graduele exposure').
- Leren hoe u zelf de angstreactie in uw brein en gedrag kunt verminderen.
- Bewust worden en veranderen van onderliggende psychologische factoren: hoe u om gaat met emoties, uw karaktertrekken, uw gewoontes en relevante gebeurtenissen die u heeft doorgemaakt. ('Emotie-regulatie, gedragsregulatie, traumabehandeling etc').
Cliënten zijn zeer tevreden over de behandeling: de waardering op Zorgkaartnederland is al vele jaren hoger dan een 9,5.
Indien u op dit moment nog geen 45 minuten kunt beeldbellen, adviseer ik u om eerst een behandeling te volgen bij een ergotherapeut in uw buurt, waarbij u dit soort basisfuncties leert opbouwen.
Wanneer u hulp zoekt voor PCS kunt u ook kijken op de volgende websites. Het aanbod combineert ook goed met de behandeling van Neuron psychologie:
- de website van GetAHead, waar u basis-adviezen vindt voor het omgaan met PCS. (U kunt zich eventueel ook aanmelden voor ondersteuning door van PCS herstelde ervaringsdeskundigen) https://get-ahead.nl/
- de website van Stichting Emovere; hun facebookgroep 'Emovere Mind Body Supportgroep'; en hun zelfhulpmodule Aanhoudende Lichamelijke Klachten. Stichting Emovere heeft ook een lijst met behandelaren/stressor-therapeuten die werken met deze aanpak. In 2025 hebben zij de Nederlands vertaling van het werkboek van Howard Schubiner 'Herprogrammeer je brein en heel je pijn' uitgebracht, waar u ook zelf goed mee aan de slag kunt.
- behandeling door gespecialiseerde revalidatiecentra zoals Brainproof, of gespecialiseerde chiropractoren zoals bij Chiropractie Harderwijk; of ASITT behandeling door ergotherapie.
Podcast oorzaken en behandeling van PCS - Mariska den Hartog bij Hersenspinsels: